Difference between revisions of "De werkwijze/Proces"

Latest revision as of 03:54, 22 May 2017

Proces

Wat zijn de bouwstenen voor het proces? Wat is richtinggevend voor het samenspel tussen de betrokken actoren – gegeven de inhoudelijke opgave?

Gemeenschappelijke noemer en verschillen
Basis voor samenwerking
Procesdoelen

Wat is de gemeenschappelijke noemer en wat zijn de verschillen – als inzet van het proces?

Is er overeenstemming over de kernopgave? Waarover wel, en waarover niet?
Wat zijn gemeenschappelijke belangen en waar botsen deze?
Welke belangenafweging is nodig, wil de kernopgave gerealiseerd worden? Wat zijn de politieke keuzevraagstukken?

Verdieping: gemeenschappelijke noemer en politieke keuzevraagstukken

Het realiseren van een opgave is vaak afhankelijk van samenwerking of coproductie met andere actoren. Wat jij of jouw organisatie met hen gemeen hebben en wat die andere actoren onderling bindt, vormen een belangrijk fundament voor de benodigde samenwerking. Het is daarom belangrijk deze ‘gemeenschappelijk noemer’ onder woorden te brengen en met elkaar te delen.

Het is ook goed inzicht te krijgen in de punten die nog beslecht moeten worden. Dit kunnen open punten zijn, dat wil zeggen punten die nog niet zijn uitgekristalliseerd. Het kan ook blijken dat er verschillen tussen actoren bestaan – zaken die goed verenigbaar zijn, maar ook tegenstellingen of (potentiële) conflicten die beslecht moeten worden. Als deze verschillen relevant zijn voor het realiseren – of preciseren van – de opgave, is het zaak deze op het juiste moment en op een goede manier op de spits te drijven. Duidelijkheid bieden aan de hand van heldere keuzes is dan nodig om voortgang te boeken en een impasse te voorkomen. Ook dit vraagt samenwerking – ook van diegenen die met elkaar verschillen. Dit kan aan de hand van de een aantal stappen (zie de figuur).

Een politiek keuzevraagstuk is een keuzevraagstuk waarover een politiek orgaan, dat wil zeggen de volksvertegenwoordiging, moet of wil besluiten. Het gaat hier om keuzes die gemaakt moeten worden over politiek relevante onderwerpen.

Zie voor verdere verdieping de wiki over Opgaven gestuurd werken.

Is er een basis voor samenwerking? Is interactief werken in deze situatie van toepassing?

Deze afweging kan worden gemaakt op basis van een inschatting of er is voldaan aan de kernvoorwaarden voor samenwerken en interactief werken:

Openheid (rond inhoud, actoren en proces).
Duidelijkheid (heldere rolverdeling en uitgangssituatie, met één mond kunnen praten).
Meerwaarde van samenwerking / participatie (realistische doelen van samenwerking/ participatie).
Constructieve relatie (voldoende basis om samen te bouwen).
Geschikte problematiek (voldoende belangrijk, hanteerbaar, openbaar).
Capaciteit (voldoende expertise, tijd en geld).

Verdieping: verkennen van de voorwaarden voor samenwerking/ interactief werken

Zie ook: Hoe kan ik de interne organisatie in dienst van samenwerking stellen? Wat vraagt dat?

Wat zijn de procesdoelen?

Als samenwerking of interactie met andere partijen nodig is, wat zijn de procesdoelen?

Verdieping: procesdoelen van samenwerking/ interactief werken

De werkwijze: Hoe te realiseren?

[[De werkwijze# Verkennen| Verkennen]]

{{#cargo_store:_table=Managed |Version=1.0 |Version_notes=* Initial version |Managed_item_name=De werkwijze/Proces |Managed_item_type=Page |Wikibase_name=Noordoostpolder samenwerkingswijzer |Server_name=noordoostpolder.samenwerkingswijzer.nl |Creation_date=9 May 2017 06:17:58 |Modification_date=22 May 2017 01:54:35 |Item_authors=User:Bart Litjens PPS, User:Lonneke van Oort |Item_creator=User:Bart Litjens PPS }}

Inhoudelijke opgave, Inhoudelijke opgave
{{#cargo_store:_table=Managed

|Version=1.0 |Version_notes=* Initial version |Managed_item_name=De werkwijze/Proces |Managed_item_type=Page |Wikibase_name=Noordoostpolder samenwerkingswijzer |Server_name=noordoostpolder.samenwerkingswijzer.nl |Creation_date=9 May 2017 06:17:58 |Modification_date=22 May 2017 01:54:35 |Item_authors=User:Bart Litjens PPS, User:Lonneke van Oort |Item_creator=User:Bart Litjens PPS }}

Actoren, Actoren
{{#cargo_store:_table=Managed

|Version=1.0 |Version_notes=* Initial version |Managed_item_name=De werkwijze/Proces |Managed_item_type=Page |Wikibase_name=Noordoostpolder samenwerkingswijzer |Server_name=noordoostpolder.samenwerkingswijzer.nl |Creation_date=9 May 2017 06:17:58 |Modification_date=22 May 2017 01:54:35 |Item_authors=User:Bart Litjens PPS, User:Lonneke van Oort |Item_creator=User:Bart Litjens PPS }}

Proces, Proces
{{#cargo_store:_table=Managed

|Version=1.0 |Version_notes=* Initial version |Managed_item_name=De werkwijze/Proces |Managed_item_type=Page |Wikibase_name=Noordoostpolder samenwerkingswijzer |Server_name=noordoostpolder.samenwerkingswijzer.nl |Creation_date=9 May 2017 06:17:58 |Modification_date=22 May 2017 01:54:35 |Item_authors=User:Bart Litjens PPS, User:Lonneke van Oort |Item_creator=User:Bart Litjens PPS }}

Vertaling van de Verkenning in het Ontwerp
{{#cargo_store:_table=Managed

|Version=1.0 |Version_notes=* Initial version |Managed_item_name=De werkwijze/Proces |Managed_item_type=Page |Wikibase_name=Noordoostpolder samenwerkingswijzer |Server_name=noordoostpolder.samenwerkingswijzer.nl |Creation_date=9 May 2017 06:17:58 |Modification_date=22 May 2017 01:54:35 |Item_authors=User:Bart Litjens PPS, User:Lonneke van Oort |Item_creator=User:Bart Litjens PPS }}

Samenwerking evalueren en de lessen delen

@@ Line 1: / Line 1: @@
 {{Chapter
-|Title=Proces
+|Title={{Fa|refresh}} Proces
 |Introductory text=Wat zijn de bouwstenen voor het proces? Wat is richtinggevend voor het samenspel tussen de betrokken actoren – gegeven de inhoudelijke opgave?<br>
 *Gemeenschappelijke noemer en verschillen
@@ Line 12: / Line 12: @@
 #Is er overeenstemming over de kernopgave? Waarover wel, en waarover niet?
 #Wat zijn gemeenschappelijke belangen en waar botsen deze?
-#Welke belangenafweging is nodig, wil de kernopgave gerealiseerd worden. Wat zijn de politieke keuzevraagstukken?
+#Welke belangenafweging is nodig, wil de kernopgave gerealiseerd worden? Wat zijn de politieke keuzevraagstukken?
 <br>
 {{Collapsible
-|Header='''Verdieping: gemeenschappelijke noemer en politieke keuzevraagstukken'''
+|Header='''{{Fa|info-circle}} Verdieping: gemeenschappelijke noemer en politieke keuzevraagstukken'''
 |Content=
 Het realiseren van een opgave is vaak afhankelijk van samenwerking of coproductie met andere actoren. Wat jij of jouw organisatie met hen gemeen hebben en wat die andere actoren onderling bindt, vormen een belangrijk fundament voor de benodigde samenwerking. Het is daarom belangrijk deze ‘gemeenschappelijk noemer’ onder woorden te brengen en met elkaar te delen.<br>
@@ Line 24: / Line 24: @@
 | Titel=Omgaan met verschillen
 }}
-Het is ook goed inzicht te krijgen over de punten die nog beslecht moeten worden. Dit kunnen open punten zijn, dat wil zeggen punten die nog niet zijn uitgekristalliseerd. Het kan ook blijken dat er verschillen tussen actoren bestaan – zaken die goed verenigbaar zijn, maar ook tegenstellingen of (potentiële) conflicten die beslecht moeten worden.
+Het is ook goed inzicht te krijgen in de punten die nog beslecht moeten worden. Dit kunnen open punten zijn, dat wil zeggen punten die nog niet zijn uitgekristalliseerd. Het kan ook blijken dat er verschillen tussen actoren bestaan – zaken die goed verenigbaar zijn, maar ook tegenstellingen of (potentiële) conflicten die beslecht moeten worden.
 Als deze verschillen relevant zijn voor het realiseren – of preciseren van – de opgave, is het zaak deze op het juiste moment en op een goede manier op de spits te drijven. Duidelijkheid bieden aan de hand van heldere keuzes is dan nodig om voortgang te boeken en een impasse te voorkomen. Ook dit vraagt samenwerking – ook van diegenen die met elkaar verschillen. Dit kan aan de hand van de een aantal stappen (zie de figuur).
 <br>
@@ Line 33: / Line 33: @@
 | Titel=Omgaan met verschillen
 }}
-Een politiek keuzevraagstuk is een keuzevraagstuk waarover een politiek orgaan, dat wil zeggen de volksvertegenwoordiging, moet of wil besluiten.  Het gaat hierom keuzes die gemaakt moeten worden over politiek relevante onderwerpen. <br><br>
+Een politiek keuzevraagstuk is een keuzevraagstuk waarover een politiek orgaan, dat wil zeggen de volksvertegenwoordiging, moet of wil besluiten. Het gaat hier om keuzes die gemaakt moeten worden over politiek relevante onderwerpen. <br><br>
-Zie voor verdere verdieping de wiki over [http://opgavengestuurdwerken.nl/wiki/Gemeenschappelijke_noemer_en_(politieke)_keuzevraagstukken '''Opgaven gestuurd werken'''] (een nieuw scherm op een andere website opent).
+Zie voor verdere verdieping de wiki over [http://opgavengestuurdwerken.nl/wiki/Gemeenschappelijke_noemer_en_(politieke)_keuzevraagstukken '''Opgaven gestuurd werken.''']  {{Fa|external-link-square}}
 }}
 }}{{Paragraph
 |SELECT=Paragraaf
-|Heading=Is er een basis voor samenwerking/ is interactief werken in deze situatie van 	toepassing?
+|Heading=Is er een basis voor samenwerking? Is interactief werken in deze situatie van toepassing?
 |Level=h3
 |Paragraph=<br>
-Deze afweging kan worden gemaakt op basis van een inschatting of er is voldaan aan de  kernvoorwaarden voor samenwerken/ interactief werken.
+Deze afweging kan worden gemaakt op basis van een inschatting of er is voldaan aan de kernvoorwaarden voor samenwerken en interactief werken:
+* Openheid (rond inhoud, actoren en proces).
+* Duidelijkheid (heldere rolverdeling en uitgangssituatie, met één mond kunnen praten).
+* Meerwaarde van samenwerking / participatie (realistische doelen van samenwerking/ participatie).
+* Constructieve relatie (voldoende basis om samen te bouwen).
+* Geschikte problematiek (voldoende belangrijk, hanteerbaar, openbaar).
+* Capaciteit (voldoende expertise, tijd en geld).
 <br>
 {{Collapsible
-|Header='''Verkennen van de voorwaarden voor samenwerking/ interactief werken:'''
+|Header='''{{Fa|info-circle}} Verdieping: verkennen van de voorwaarden voor samenwerking/ interactief werken'''
 |Content=
-<br>
+{{ Afbeelding
-'''Openheid (rond inhoud, actoren en proces)'''<br>
+| Bestand=proces-voorwaarden.png
-**Beleidsruimte: de inhoud van het beleid staat nog niet vast.
+| Titel=Voorwaarden voor samenwerking en interactief werken
-**Bereidheid invloed met andere actoren te delen.
+}}
-**Ruimte voor een transparant proces: actoren kunnen elkaar inzicht geven in het procesverloop en in de achtergronden van hun afwegingen.
-'''Duidelijkheid (heldere rolverdeling en uitgangssituatie, met één mond kunnen praten)'''<br>
-Partijen kunnen elkaar duidelijkheid bieden:
-**Ze hebben een duidelijk beeld van hun eigen situatie. Zij weten wat inhoudelijke uitgangspunten en randvoorwaarden zijn die voortvloeien uit eerder vastgesteld beleid – en hoeven zichzelf en anderen tijdens het proces hiermee niet te verrassen.
-**Zij kunnen met één mond praten en kunnen eenduidig naar buiten optreden.
-**Zij kunnen met mandaat spreken en worden niet gehinderd door interne tegenstellingen of interventies.
-**Zij zijn in staat gewekte verwachtingen waar te maken.
-''''Meerwaarde van participatie (realistische doelen van participatie)'''<br>
-*Participatie vormt geen doel op zich, maar is gericht op concrete doelen, zoals:
-**het bundelen van krachten of partijen bewegen tot eigen beleidsinspanning;
-**relevante en ontbrekende kennis;
-**steun of draagvlak voor de inhoud of het proces van het beleid (en eventueel daarmee voor een versnelling van het beleidsproces);
-**betere verhoudingen, communicatie of functioneren van het democratische bestel.
-*Én: er zijn op voorhand goede gronden dat deze doelen ook realiseerbaar zijn.
-''''Constructieve relatie (voldoende basis om samen te bouwen)'''<br>
-**Actoren zijn afhankelijk van elkaar om bepaalde doelen te realiseren.
-**Er is al een samenwerkingsverband als uitvalsbasis.
-**Partijen spreken elkaars taal, hebben hetzelfde beeld van de situatie, zij hebben dezelfde of vergelijkbare ambities of zijn in staat deze te koppelen.
-**Belangentegenstellingen zijn beperkt, overbrugbaar of uitruilbaar.
-**Goede of werkbare persoonlijke verhoudingen.
-'''Geschikte problematiek (voldoende belangrijk, hanteerbaar, openbaar)'''<br>
-**Ruimte voor interactie en overleg: de problematiek is niet dermate urgent dat meteen een beslissing moet worden genomen en moet worden opgetreden.
-**Impact en interesse: de problematiek is belangrijk en heeft voldoende belangstelling. Actoren willen meedoen of meedenken.
-**Hanteerbaar vraagstuk: de participatie kan tot een gerichte bijdrage leiden (goede afbakening, niet te technisch onderwerp, geen interne conflicten die extern optreden belemmeren).
-**Er is nog werk te doen: de problematiek is nog niet uitgekristalliseerd en vraagt nog analyse, discussie, overeenstemming en/of actie.
-**Ruimte voor openbare behandeling. Het is niet noodzakelijk om belangrijke aspecten van het vraagstuk geheim te houden.
-'''Capaciteit (voldoende expertise, tijd en geld)'''<br>
-**Voldoende deskundigheid en ervaring om in interactie met andere partijen beleid te voeren.
-**Voldoende menskracht (tijd), geld en andere hulpmiddelen.
 }}
+<br>{{Fa|chevron-right}} Zie ook: [[Interne_organisatie_in_dienst_van_samenwerking |Hoe kan ik de interne organisatie in dienst van samenwerking stellen? Wat vraagt dat?]]
 }}{{Paragraph
 |SELECT=Paragraaf
@@ Line 91: / Line 64: @@
 |Paragraph=<br>
 Als samenwerking of interactie met andere partijen nodig is, wat zijn de procesdoelen?
+<br>
+{{ Afbeelding
+| Bestand=Keuzemenu procesdoelen.png
+| Titel=Voorwaarden voor samenwerking en interactief werken
+}}
 <br>
 {{Collapsible
-|Header='''Keuzemenu: procesdoelen van samenwerking/ interactief werken:'''
+|Header='''{{Fa|info-circle}} Verdieping: procesdoelen van samenwerking/ interactief werken'''
 |Content=
-==== Inhoudelijke verrijking ====
+{{ Afbeelding
-Het proces moet meer informatie opleveren dan op voorhand bekend is. Of meer alternatieve probleemoplossingen opleveren. Of meer inzicht geven in de voor- en nadelen c.q. de argumenten pro en contra.
+| Bestand=Proces - doelen.png
+| Titel=Voorwaarden voor samenwerking en interactief werken
-====Realiseren van een hoger ambitieniveau====
+}}
-Het proces moet beter of sneller beleid opleveren doordat ideeën, inzet, tijd en ev. geld worden gebundeld.
-====Betere samenwerking met externe partijen====
-Het proces moet de samenwerking met andere partijen nieuw leven inblazen of de lopende samenwerking verbeteren.
-====Optimalisering van het proces====
-Het proces rondom een uitdagend dossier moet zo optimaal mogelijk verlopen. Dus niet alleen de goede dingen doen, maar ook de dingen goed doen.
-====Vegroting draagvlak====
-Het proces moet leiden tot feitelijke steun voor het beleid. Daarbij moet worden aangegeven: bij wie, en in welke mate. Er is immers zelden sprake van beleid waarbij iedereen zijn zin krijgt.
-====Verkorting tijdsduur/ versnelling====
-Het proces moet ertoe leiden dat een vraagstuk in kortere tijd aangepakt en afgerond kan worden.
-====Vergroting probleemoplossend vermogen van de lokale samenleving====
-Het proces moet leiden tot grotere bereidheid bij burgers, maatschappelijke instellingen en/of bedrijven om met meer eigen verantwoordelijkheid en zelfredzaamheid bij te dragen aan publieke zaken.
-====Meer invloed voor externe partijen====
-Het proces heeft expliciet tot doel om partijen in de samenleving, anders dan de regisserende overheid, meer mogelijkheden te geven om invloed uit te oefenen op een beleidsuitkomst.
-====Beter inspelen op de wensen van de samenleving====
-Het proces moet leiden tot een precies beeld van de wensen, eisen en zorgen die in de samenleving leven. En tot een scherpe verantwoording van wat er met die wensen, eisen en zorgen wordt gedaan.
-====Verdere professionalisering van de interne organisatie====
-Bij burgerparticipatie wordt, wordt van buiten naar binnen gekeken. Dit betekent dat minder de nadruk ligt op de intern bestuurlijk- bureaucratisch perspectief en meer op het maatschappelijk perspectief. Het maken van een dergelijke ‘ontwikkelslag’ kan een procesdoel zijn.
-====Verbetering imago====
-Als betrokkenen tevreden zijn over de aanpak en de resultaten van burgerparticipatie kan dat de positieve beeldvorming over het gemeentebestuur vergroten.
 }}
 }}
 }}