Proces
- Gemeenschappelijke noemer en verschillen
- Basis voor samenwerking
- Procesdoelen
Wat is de gemeenschappelijke noemer en wat zijn de verschillen – als inzet van het proces?
- Is er overeenstemming over de kernopgave? Waarover wel, en waarover niet?
- Wat zijn gemeenschappelijke belangen en waar botsen deze?
- Welke belangenafweging is nodig, wil de kernopgave gerealiseerd worden. Wat zijn de politieke keuzevraagstukken?
Het realiseren van een opgave is vaak afhankelijk van samenwerking of coproductie met andere actoren. Wat jij of jouw organisatie met hen gemeen hebben en wat die andere actoren onderling bindt, vormen een belangrijk fundament voor de benodigde samenwerking. Het is daarom belangrijk deze ‘gemeenschappelijk noemer’ onder woorden te brengen en met elkaar te delen.
Het is ook goed inzicht te krijgen over de punten die nog beslecht moeten worden. Dit kunnen open punten zijn, dat wil zeggen punten die nog niet zijn uitgekristalliseerd. Het kan ook blijken dat er verschillen tussen actoren bestaan – zaken die goed verenigbaar zijn, maar ook tegenstellingen of (potentiële) conflicten die beslecht moeten worden.
Als deze verschillen relevant zijn voor het realiseren – of preciseren van – de opgave, is het zaak deze op het juiste moment en op een goede manier op de spits te drijven. Duidelijkheid bieden aan de hand van heldere keuzes is dan nodig om voortgang te boeken en een impasse te voorkomen. Ook dit vraagt samenwerking – ook van diegenen die met elkaar verschillen. Dit kan aan de hand van de een aantal stappen (zie de figuur).
Een politiek keuzevraagstuk is een keuzevraagstuk waarover een politiek orgaan, dat wil zeggen de volksvertegenwoordiging, moet of wil besluiten. Het gaat hierom keuzes die gemaakt moeten worden over politiek relevante onderwerpen.
Zie voor verdere verdieping de wiki over Opgaven gestuurd werken (een nieuw scherm op een andere website opent).
Is er een basis voor samenwerking/ is interactief werken in deze situatie van toepassing?
Deze afweging kan worden gemaakt op basis van een inschatting of er is voldaan aan de kernvoorwaarden voor samenwerken/ interactief werken.
(1) Openheid (rond inhoud, actoren en proces)
- Beleidsruimte: de inhoud van het beleid staat nog niet vast.
- Bereidheid invloed met andere actoren te delen.
- Ruimte voor een transparant proces: actoren kunnen elkaar inzicht geven in het procesverloop en in de achtergronden van hun afwegingen.
(2)Duidelijkheid (heldere rolverdeling en uitgangssituatie, met één mond kunnen praten).
Partijen kunnen elkaar duidelijkheid bieden:
- Ze hebben een duidelijk beeld van hun eigen situatie. Zij weten wat inhoudelijke uitgangspunten en randvoorwaarden zijn die voortvloeien uit eerder vastgesteld beleid – en hoeven zichzelf en anderen tijdens het proces hiermee niet te verrassen.
- Zij kunnen met één mond praten en kunnen eenduidig naar buiten optreden.
- Zij kunnen met mandaat spreken en worden niet gehinderd door interne tegenstellingen of interventies.
- Zij zijn in staat gewekte verwachtingen waar te maken.
3 Meerwaarde van participatie (realistische doelen van participatie)
– Participatie vormt geen doel op zich, maar is gericht op concrete doelen, zoals:
a het bundelen van krachten of partijen bewegen tot eigen beleidsinspanning;
b relevante en ontbrekende kennis;
c steun of draagvlak voor de inhoud of het proces van het beleid (en eventueel daarmee voor een versnelling van het beleidsproces);
d betere verhoudingen, communicatie of functioneren van het democratische bestel.
– Én: er zijn op voorhand goede gronden dat deze doelen ook realiseerbaar zijn.
4 Constructieve relatie (voldoende basis om samen te bouwen) – Actoren zijn afhankelijk van elkaar om bepaalde doelen te realiseren. – Er is al een samenwerkingsverband als uitvalsbasis. – Partijen spreken elkaars taal, hebben hetzelfde beeld van de situatie, zij hebben dezelfde of vergelijkbare ambities of zijn in staat deze te koppelen. – Belangentegenstellingen zijn beperkt, overbrugbaar of uitruilbaar. – Goede of werkbare persoonlijke verhoudingen.
5 Geschikte problematiek (voldoende belangrijk, hanteerbaar, openbaar) – Ruimte voor interactie en overleg: de problematiek is niet dermate urgent dat meteen een beslissing moet worden genomen en moet worden opgetreden. – Impact en interesse: de problematiek is belangrijk en heeft voldoende belangstelling. Actoren willen meedoen of meedenken. – Hanteerbaar vraagstuk: de participatie kan tot een gerichte bijdrage leiden (goede afbakening, niet te technisch onderwerp, geen interne conflicten die extern optreden belemmeren). – Er is nog werk te doen: de problematiek is nog niet uitgekristalliseerd en vraagt nog analyse, discussie, overeenstemming en/of actie. – Ruimte voor openbare behandeling. Het is niet noodzakelijk om belangrijke aspecten van het vraagstuk geheim te houden.
6 Capaciteit (voldoende expertise, tijd en geld) – Voldoende deskundigheid en ervaring om in interactie met andere partijen beleid te voeren. – Voldoende menskracht (tijd), geld en andere hulpmiddelen.
De werkwijze: Hoe te realiseren?
[[De werkwijze# Verkennen| Verkennen]]
{{#cargo_store:_table=Managed |Version=1.0 |Version_notes=* Initial version |Managed_item_name=De werkwijze/Proces |Managed_item_type=Page |Wikibase_name=Noordoostpolder samenwerkingswijzer |Server_name=noordoostpolder.samenwerkingswijzer.nl |Creation_date=9 May 2017 06:17:58 |Modification_date=22 May 2017 01:54:35 |Item_authors=User:Bart Litjens PPS, User:Lonneke van Oort |Item_creator=User:Bart Litjens PPS }}
- Inhoudelijke opgave, Inhoudelijke opgave
{{#cargo_store:_table=Managed
|Version=1.0 |Version_notes=* Initial version |Managed_item_name=De werkwijze/Proces |Managed_item_type=Page |Wikibase_name=Noordoostpolder samenwerkingswijzer |Server_name=noordoostpolder.samenwerkingswijzer.nl |Creation_date=9 May 2017 06:17:58 |Modification_date=22 May 2017 01:54:35 |Item_authors=User:Bart Litjens PPS, User:Lonneke van Oort |Item_creator=User:Bart Litjens PPS }}
- Actoren, Actoren
{{#cargo_store:_table=Managed
|Version=1.0 |Version_notes=* Initial version |Managed_item_name=De werkwijze/Proces |Managed_item_type=Page |Wikibase_name=Noordoostpolder samenwerkingswijzer |Server_name=noordoostpolder.samenwerkingswijzer.nl |Creation_date=9 May 2017 06:17:58 |Modification_date=22 May 2017 01:54:35 |Item_authors=User:Bart Litjens PPS, User:Lonneke van Oort |Item_creator=User:Bart Litjens PPS }}
- Proces, Proces
{{#cargo_store:_table=Managed
|Version=1.0 |Version_notes=* Initial version |Managed_item_name=De werkwijze/Proces |Managed_item_type=Page |Wikibase_name=Noordoostpolder samenwerkingswijzer |Server_name=noordoostpolder.samenwerkingswijzer.nl |Creation_date=9 May 2017 06:17:58 |Modification_date=22 May 2017 01:54:35 |Item_authors=User:Bart Litjens PPS, User:Lonneke van Oort |Item_creator=User:Bart Litjens PPS }}
- Vertaling van de Verkenning in het Ontwerp
{{#cargo_store:_table=Managed
|Version=1.0 |Version_notes=* Initial version |Managed_item_name=De werkwijze/Proces |Managed_item_type=Page |Wikibase_name=Noordoostpolder samenwerkingswijzer |Server_name=noordoostpolder.samenwerkingswijzer.nl |Creation_date=9 May 2017 06:17:58 |Modification_date=22 May 2017 01:54:35 |Item_authors=User:Bart Litjens PPS, User:Lonneke van Oort |Item_creator=User:Bart Litjens PPS }}
